De Australische premier Anthony Albanese heeft een zesdaags bezoek aan China afgerond. Door analisten wordt het gezien als een "diplomatieke homerun". Albanese had gesprekken met zowel president Xi Jinping als premier Li Qiang over onder meer de handelsrelatie, toerisme en veiligheid.
De hernieuwde vriendschap tussen de landen is grotendeels te danken aan de president in het Witte Huis. Hoewel zijn naam niet werd genoemd, was het duidelijk dat China en Australië toenadering zoeken vanwege de hoge handelstarieven van de Amerikaanse president Trump. Tussen de regels door was duidelijk te lezen dat zowel in China als in Australië wordt gezocht naar betrouwbare partners nu de koers van de Verenigde Staten onzeker is. Beide landen hameren op het belang van 'vrije markten en voorspelbaarheid' in een onrustige wereld.
Pandadiplomatie
Toch was het bezoek vooral van symbolische waarde, want heel concrete afspraken bleven uit. Zo liet de Australische premier, casual gekleed in een poloshirt en een pet van zijn favoriete rugbyclub, zich samen met zijn partner Jodie Haydon fotograferen op de Chinese Muur. Ook bracht het stel een bezoek aan panda Fu Ni, die vijftien jaar lang in een dierentuin in Adelaide woonde.
Pandadiplomatie is een oude vorm van Chinese soft power, waarbij reuzenpanda's aan landen worden uitgeleend als symbool van vriendschap en om diplomatieke banden aan te halen. Australië is het enige land op het zuidelijk halfrond dat twee panda's van China te leen heeft.
Het contrast met een paar jaar geleden kon haast niet groter zijn. Tijdens de vorige Australische regering van de conservatieven was de relatie tussen China en Australië gedaald tot een absoluut dieptepunt. Australië riep begin 2020 als eerste land ter wereld op tot een onafhankelijk onderzoek naar de oorsprong van het coronavirus in Wuhan. Dat werd in China als een directe aanval gezien.
Er was ruim twee jaar haast geen enkel contact tussen Canberra en Peking. China strafte Australië door enorm hoge importheffingen tot 200 procent in te voeren op Australische goederen zoals gerst en wijn.
Maar sinds de Labor-leider Albanese in 2022 aan de macht is, is de relatie langzaam verbeterd. Het duurde een paar jaar, maar inmiddels zijn zo goed als alle importheffingen opgeheven. Nu zijn het de heffingen van de Verenigde Staten waardoor China en Australië elkaar vinden.
Militaire oefeningen
Voorzichtig werden ook meer gevoelige punten aangesneden. Zo sprak Albanese zijn ongenoegen uit over de Chinese oorlogsschepen die een paar maanden geleden vlak bij de Australische kust kwamen en militaire oefeningen deden. China heeft de laatste tijd zijn spierballen laten zien door onder meer militaire oefeningen te houden zonder Australië daarvan op de hoogte te stellen. Maar Albanese zegt nu dat 'strategische concurrentie' in de regio acceptabel is. Leiders van beide landen stellen dat ze vrede en stabiliteit in de regio blijven nastreven.
Daarnaast zijn de mensenrechten aan bod gekomen. Albanese heeft de situatie van de Chinees-Australische schrijver Yang Hengjun aangekaart. Die zit al sinds 2019 vast in een Chinese cel voor spionage en heeft een voorwaardelijke doodstraf gekregen. Het is onduidelijk hoe het met hem gaat. Ondanks de pogingen van Albanese lijkt de kans klein dat hij wordt vrijgelaten.
Taiwan
In de Verenigde Staten is het bezoek nauwgezet gevolgd. Volgens de Britse krant Financial Times is Australië door de regering van Trump onder druk gezet om te beloven dat ze militairen zullen inzetten als China Taiwan binnenvalt. Albanese wilde niet speculeren over zo'n situatie. Formeel erkent Australië Taiwan niet als onafhankelijk land, maar het land pleit wel voor "een behoud van de status quo", wat betekent dat ze tegen een Chinese inname van het gebied zijn.
Hoewel er weinig concreets is bereikt, wordt in zowel China als Australië met grote tevredenheid gekeken naar dit bezoek. Vanuit de Australische oppositie kwam wel kritiek dat Albanese niet stevig genoeg had opgetreden, maar de premier wees kritiek over zijn vriendschappelijke bezoek van de hand. "Als je respect toont, dan kost dat je niks, maar het levert wel wat op", aldus Albanese.