Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen heeft fel van zich afgebeten in het debat in het Europees Parlement over een motie van wantrouwen tegen haar. Ze noemt de motie een poging van extreemrechts om de geschiedenis te herschrijven op basis van complottheorieën.
"We moeten het noemen wat het is: een grove poging om een wig te drijven tussen onze instellingen, tussen de pro-Europese, pro-democratische krachten in dit Huis. Dat mogen we nooit laten gebeuren, en dat zullen we ook nooit laten gebeuren."
Sovjettijden
Von der Leyen reageerde op de motie van wantrouwen die werd ingediend door de radicaal-rechtse Roemeense Europarlementariër Gheorghe Piperea. Hij verwijt de Commissievoorzitter een "totalitair beleid" te voeren, het beleid van de commissie doet hem "terugdenken aan de Sovjettijden".
De directe aanleiding voor zijn motie is de weigering van Von der Leyen om de berichten openbaar te maken die zij in de coronatijd heeft uitgewisseld met de baas van vaccinproducent Pfizer. "Het gaat om serieuze feiten, om principes die zijn geschonden", zegt Piperea, die vindt dat het besluitvormingsproces ondoorzichtig is.
Von der Leyen gaat niet in op de vraag waarom ze de berichten niet wil openbaren. Wel zegt ze dat ze persoonlijk zaken heeft gedaan met de hoogste baas van Pfizer.
"Het is natuurlijk geen geheim dat ik contact had. Net als dat ik contact had met de beste epidemiologen. Maar de contractonderhandelingen zijn door de Commissie en de lidstaten gezamenlijk gevoerd. Er zijn geen geheimen."
Foute vrienden
Von der Leyen kreeg langdurig applaus voor haar verdediging van een ruime meerderheid in het Parlement. Toch hebben ook de middenpartijen kritiek op haar manier van opereren. De sociaaldemocraten, de liberalen en de groenen verwijten haar regelmatig zaken te doen met extreemrechts, terwijl juist zij haar aan een meerderheid hebben geholpen bij de start van haar tweede termijn.
"Wie zijn uw werkelijke vrienden?" vroeg de liberale fractievoorzitter Valerie Hayer zich retorisch af. De liberalen vinden ook dat de directieve manier van besturen van Von der Leyen moet stoppen.
Ook de sociaaldemocraten, de tweede partij in het Parlement, hebben kritiek op Von der Leyen, maar steunen de motie niet. "Niet omdat we uw beleid volledig steunen" zegt fractievoorzitter Garcia Perez. "Maar omdat degenen die Europa kapot willen maken geen enkele stem van ons krijgen."
EU-correspondent Kysia Hekster:
"Voor Europese begrippen was het een verhit debat, waarbij voor-en tegenstanders van Von der Leyen elkaar af en toe uitjoelden. Dat zien we hier niet vaak. De voorzitter van de Europese Commissie verweerde zich fel tegen de aanklachten maar ging inhoudelijk totaal niet in op vragen over openbaarmaking van de sms'jes.
Ze sprak ongeveer een kwartier, bijna drie keer meer dan de spreektijd die ze gekregen had. Dat kwam haar op veel tussentijds boe-geroep te staan uit de radicaal- en extreemrechtse hoek waar de indieners van de motie zaten.
Dat boeide Von der Leyen duidelijk niets, zo laat ze zien wie er de baas is. Ze weet dat ze zich geen zorgen hoeft te maken over de stemming donderdag en zo gedroeg ze zich ook."
Von der Leyen zat vandaag niet alleen tegenover het Parlement. Ze had al haar 26 commissarissen meegenomen naar de plenaire zaal in Straatsburg. Ze wilde daarmee duidelijk maken dat als het Parlement haar niet vertrouwt, daarmee de hele Europese Commissie wankelt.
Donderdagmiddag is de stemming over de motie van wantrouwen. Een tweederde meerderheid is nodig om de Commissie weg te sturen. Door de steun van de middenpartijen staat al vast dat Von der Leyen de motie met gemak zal overleven.