30 biljoen dollar, oftewel 30.000 miljard. Dat zijn de Amerikaanse belastingbetalers nu al met elkaar verschuldigd aan kredietverstrekkers. Die Amerikaanse staatsschuld loopt nog harder op nu het parlement heeft ingestemd met de plannen van president Trump.
Vijf vragen over de financiële gevolgen van de One Big Beautiful Bill Act, zoals Trump de wet noemt.
Wat wil Trump met deze wet?
De wet, een 887 pagina's tellende lijst met honderden besluiten, bevat een aantal grote bezuinigingen. Vooral in de zorg wordt gesneden, namelijk ruim 1 biljoen dollar (omgerekend 850 miljard euro). Er wordt ook beknibbeld op voedselhulp voor de allerarmste Amerikanen en subsidies voor verduurzaming.
Maar het gaat vooral om het verlengen van een tijdelijk belastingvoordeel van 4,5 biljoen dollar, vooral gunstig voor de rijkste Amerikanen. Daarnaast trekt Trump 175 miljard dollar extra uit voor zijn harde anti-migratiebeleid.
Wat doet dat met het huishoudboekje van de VS?
De plannen kosten veel meer dan ze opleveren. Het gevolg is dat de Amerikaanse schatkist jaarlijks minder goed gevuld zal zijn. En dus loopt de toch al torenhoge staatsschuld op. Er was al geraamd dat die over tien jaar 52 biljoen zou zijn, maar na invoering van Trumps wet zou die nog eens 3,3 biljoen dollar hoger kunnen liggen.
Om te bepalen of een staatsschuld hoog of laag is, wordt die vergeleken met wat een land jaarlijks in totaal verdient, het bruto binnenlands product (bbp). De Amerikaanse staatsschuld is dit jaar 100 procent van het bbp. Als de schulden van de verschillende staten worden meegeteld, is de schuld 137 procent. Ter vergelijking: Nederland zit er met 43 procent ruim onder.
Een hoge staatsschuld, wat maakt dat uit?
"De fiscale discipline is ver te zoeken in Washington", zegt Philip Marey, Amerika-econoom bij Rabobank. "Daar gaan toekomstige generaties last van hebben." Het tast het vertrouwen aan dat de VS de schulden kan aflossen, denkt Marey. Geld uitlenen wordt dan een groot risico.
Beleggers, banken en andere landen zullen alleen nog maar uitlenen als er een hoge rente tegenover staat. "Dan is Amerika steeds meer geld kwijt aan het afbetalen van die rente in plaats van dat ze het geld kunnen besteden aan nuttige zaken", zegt Marey.
Die rente op Amerikaanse staatsleningen is de afgelopen tijd toch al gestegen vanwege de importheffingen die Trump landen oplegt. Dat zal juist de Amerikaanse economie raken, verwacht de financiële wereld. Een land dat minder verdient maar wel meer uitgeeft: daar lenen beleggers liever geen geld aan uit.
Wat doet dat met de economie?
Als Amerikanen minder belasting betalen, kunnen ze meer uitgeven. Toch zal dit amper gevolgen hebben voor de economie, verwacht Rabobank-econoom Marey. "Het gaat om een verlenging van bestaande regels. Het levert waarschijnlijk geen extra stimulans op."
Sowieso weegt het niet op tegen de schade, zegt de econoom. "Als de rente oploopt, wordt het duurder om te lenen voor zowel consumenten als bedrijven. Dat zal in eerste instantie Amerikaanse consumenten treffen die het sowieso al zwaar hebben."
Een verzwakte Amerikaanse economie raakt ook andere landen. Amerika zal bijvoorbeeld minder producten uit Nederland kopen. Denk daarbij aan landbouwmachines, staal en bloemen. En Trumps importheffingen zetten de export van Europese landen naar Amerika toch al onder druk.
Kan een land met zo'n schuld failliet gaan?
Van oudsher waren Amerikaanse staatsobligaties een veilige haven bij economische onzekerheid. Een hoge schuld en een hoge rente duiden op een geschaad vertrouwen in de VS, denkt ook Sevinc Acar, hoofd obligaties van NN Group. "De VS heeft wel zijn glans verloren. Je ziet een verplaatsing van kapitaal van Amerika naar Europa."
Het hoeft voor Amerika geen ramp te zijn, omdat de dollar de belangrijkste munt ter wereld is. Wereldwijd is de dollar populair omdat hij op veel plekken gebruikt kan worden en behoorlijk waardevast is. Maar ook de dollarkoers daalt. Inmiddels is 1 dollar nog maar 85 eurocent waard. De liefde voor de dollar neemt dus af.
Toch zullen de slordige overheidsfinanciën er niet direct voor zorgen dat het vertrouwen in de VS wereldwijd totaal verdwijnt. Daar is Amerika simpelweg te belangrijk voor, zegt Acar. "De Amerikaanse markt voor obligaties en aandelen is vele malen groter dan in andere delen van de wereld. Niemand kan om de Amerikaanse kapitaalmarkt heen."