Wat moet er gebeuren met de miljoenen die Sywert van Lienden en compagnons verdienden met de mondkapjesdeal die zij aan het begin van de coronapandemie sloten met de overheid? Over die vraag doet de rechter vandaag uitspraak.
De Nederlandse Staat en de Stichting Hulptroepen Alliantie eisen bij de rechtbank in Amsterdam dat Van Lienden en compagnons het geld aan hen teruggeven. Ze maakten zo'n 28,5 miljoen winst. Na belastingafdracht keerde Van Lienden zichzelf zo'n 9 miljoen euro uit en zijn zakenpartners Bernd Damme en Camille van Gestel ieder 5 miljoen euro.
Tijdens de zitting eind vorig jaar citeerde de advocaat van de Staat uit communicatie tussen de drie. Zo schrijft Van Lienden tijdens de onderhandelingen: "Even serieus: wat we nu af en toe bespreken is echt grenzend aan vooropgezette fraude." Na het tekenen van de overeenkomst volgt: "Nu echt rond! Nooit meer geldzorgen."
De advocaat van Van Lienden sprak van citaten en uitspraken waar achter "elke komma een complot wordt gezien". De uitspraak over "grenzend aan vooropgezette fraude" had volgens hem niets te maken met de mondkapjesdeal. "Die was toen al gesloten. De opmerking was een opmaat om iets niet te doen. Dat wordt achterwege gelaten."
Dubbel beslag op geld
De Staat en het nieuwe bestuur van de stichting willen allebei dat de winst die het drietal maakte, terugkomt. Het is aan de rechter om te beslissen of dat geld de drie ontnomen wordt en hoe het dan verdeeld moet worden tussen de Staat en de stichting. De stichting en de vrijwilligers die meehielpen, willen dat het geld uiteindelijk naar goede doelen gaat, zoals de Stichting Long Covid.
Toch is het nog maar de vraag of vandaag echt duidelijk wordt waar het geld heengaat. In deze civiele zaak heeft de stichting beslag laten leggen op de grofweg 19 miljoen van de drie, maar er loopt ook nog een strafzaak tegen de drie. En in die strafzaak heeft ook het Openbaar Ministerie beslag laten leggen op dat geld. Die begon in december en gaat nog een hele tijd duren.
Er ligt dus dubbel beslag op het geld. En welke uitspraak de rechter in deze civiele zaak ook doet, het beslag van het OM in de strafzaak blijft in principe staan. Dus kan het geld niet worden vrijgegeven richting de drie zakenpartners, de stichting of de Staat.
Pas als ook de strafrechter uitspraak doet, zal er meer duidelijkheid komen over wat er met het geld gebeurt. Ook kan er zowel in deze civiele rechtszaak als in de strafzaak nog hoger beroep worden ingesteld. Het gaat dus nog wel even duren voor we weten wat er met de mondkapjesmiljoenen gebeurt.