Goedkopere elektrische auto's van goede kwaliteit; dat klinkt goed voor de Europese consument, maar de Europese Unie maakt zich zorgen. Want die auto's komen vaak uit China en de verkoop ervan zit in de lift.
De Chinese overheid stimuleert de auto-industrie flink en dat gaat ten koste van de Europese industrie. Daarom stemmen de EU-landen vandaag waarschijnlijk in met nieuwe importtarieven op elektrische auto's uit China.
De verkoop van die auto's is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Van alle verkochte elektrische auto's in de wereld was in 2020 nog 3,5 procent van Chinees fabrikaat, nu is dat al ruim 27 procent. Dit komt deels doordat bedrijven als Tesla en Volvo hun elektrische auto's ook in China laten maken.
Maar ook de Chinese merken worden steeds populairder. Die hadden in 2020 nog een aandeel van net geen 2 procent van de Europese markt. Nu is dat ruim 14 procent.
Tijdelijke importtarieven
Sinds deze zomer gelden al tijdelijke importtarieven op elektrische auto's uit China. De bedoeling is dat er nu importtarieven komen die de komende vijf jaar van kracht zijn. De nieuwe tarieven gaan gelden voor alle elektrische auto's die in China gemaakt zijn. De hoogte kan per bedrijf verschillen: dat hangt af van de mate van staatsteun die de bedrijven hebben gekregen.
De Amerikaanse autofabrikant Tesla produceert bijvoorbeeld auto's in China en krijgt daarvoor ook staatssteun van het land. Daarom moet Tesla hier straks 7,8 procent aan importtarief betalen voor auto's die in China worden gemaakt. Fabrikanten die de meeste staatssteun hebben gekregen of niet hebben meegewerkt aan het staatssteunonderzoek van de EU gaan een tarief tot wel 35,3 procent betalen.
Duitse autofabrikanten niet blij
Dat klinkt als goed nieuws voor de Europese autofabrikanten, want elektrische auto's uit China zullen duurder worden. Toch is een bedrijf als Volkswagen helemaal niet blij met de nieuwe tarieven, omdat het noodlijdende bedrijf net als andere Duitse automerken juist veel auto's in China verkoopt. De angst is dat China met tegenmaatregelen komt.
NOS op 3 maakte eerder dit jaar een explainer over de Chinese elektrische auto's:
Dat is zeker niet ondenkbaar, zegt Rico Luman, sectoreconoom transport en automotive van ING. "We zijn nog heel afhankelijk van China. Denk bijvoorbeeld aan de batterijen: de grondstoffen daarvoor komen vooral uit China."
Maar de Chinezen kijken verder dan alleen de auto-industrie. Zo zijn ze een onderzoek begonnen naar de subsidiëring van onder andere melkproducten en varkensvlees vanuit de EU. Door dit onderzoek sprak de Spaanse premier openlijk zijn twijfels uit over de vraag of er inderdaad importtarieven op Chinese auto's moeten komen, want Spanje exporteert veel varkensvlees naar China.
Er lijkt nu toch een meerderheid voor de importtarieven te zijn. De EU is ook niet de enige die ze hanteert. De Verenigde Staten en Canada hebben besloten importtarieven van wel 100 procent op te leggen. "De Europese tarieven zijn al een stuk lager dan in de VS, dus dat kun je zien als een compromis. Maar de EU handelt wel veel meer in auto's en onderdelen met China. Het kan alsnog verdere gevolgen hebben", zegt Luman.
Niet gunstig voor de consument
Hoeveel meer we moeten gaan betalen voor Chinese elektrische auto's is nog niet duidelijk, mede doordat het per bedrijf dus nogal verschilt hoe hoog het importtarief zal zijn. "De winstmarges verschillen ook enorm bij Chinese fabrikanten", zegt Marieke Kuijpers, sectormanager mobiliteit bij RaboResearch. Sommige fabrikanten zullen er misschien voor kiezen minder winst te maken in plaats van de prijzen voor de auto's te verhogen.
Eén ding is voor beide economen duidelijk: de importtarieven zijn niet gunstig voor de consument. "Maar voor de Europese auto-industrie is dit eigenlijk wel noodzakelijk", zegt Kuijpers. "Als je importtarieven wilt invoeren, dan is dit wel het moment. De Chinese markt is nu in opkomst. Over een jaar ben je te laat."