De hulp aan de gedupeerde ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire wordt verbeterd. Demissionair staatssecretaris Van Huffelen van Financiën heeft een nieuwe opzet van de zogenoemde Hersteloperatie naar de Tweede Kamer gestuurd. Gemeenten gaan meedoen om zwaar gedupeerde ouders sneller en beter te helpen. Ook is het de bedoeling dat de ouders eerder een persoonlijk gesprek krijgen in plaats van via brieven geïnformeerd te worden over hun situatie.
Al lange tijd regent het klachten over de afhandeling van de toeslagenaffaire. Het kabinet heeft eind vorig jaar financiële compensatie beloofd aan ouders die door de Belastingdienst ten onrechte zijn bestempeld als fraudeur en grote bedragen kinderopvangtoeslag terug moesten betalen. Het gaat om een bedrag van 30.000 euro.
Tienduizenden aanmeldingen
Maar staatssecretaris Van Huffelen lukte het niet om de gedupeerden snel deze financiële compensatie te geven. De speciaal daarvoor opgericht Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) kampte onder meer met grote personeelstekorten, de procedures waren te traag en zo stapelden de onbehandelde dossiers zich op. Ook werden ouders vooral per brief geïnformeerd en konden ze telefonisch moeilijk nadere opheldering over hun zaak krijgen.
Een van de grote oorzaken van de vertraging is ook de grote groep mensen die zich als gedupeerde bij de UHT heeft aangemeld. Inmiddels staat de teller op 50.000. Er wachten nog 10.000 mensen op een beoordeling. Bij 23.000 ouders is vastgesteld dat ze ook echt slachtoffer zijn van de aanpak van de Belastingdienst.
Niet-gedupeerden doorverwezen
Van 17.000 mensen is duidelijk dat ze niet gedupeerd zijn door de kinderopvangtoeslagaffaire. Het zijn mensen die geen kinderen hebben of nooit toeslag hebben gehad. "Het gaat om mensen die aangeven in de problemen te zitten en naar ons zijn gekomen om aandacht te krijgen voor hun situatie", zegt Van Huffelen.
In het nieuwe plan wordt deze 17.000 mensen sneller doorverwezen naar andere instanties, om te voorkomen dat de ouders die wél gedupeerd zijn nog langer moeten wachten.
Emotioneel herstel
Verder zullen, aldus de staatssecretaris, zwaar gedupeerden met voorrang worden geholpen. Het gaat dan niet alleen om die financiële tegemoetkoming. Er komt ook meer aandacht voor "persoonlijk contact" en "ruimte voor emotioneel herstel". Van Huffelen: "Ze willen weten wat er fout is gegaan. De ouders geven aan dat snelheid belangrijk is, maar dat zorgvuldigheid en erkenning voor hun leed belangrijker zijn."
De gemeenten gaan nu ook meehelpen in de nieuwe aanpak. Zij kunnen voorrang geven aan mensen met grote problemen. Gemeenten gaan ook samen met het UHT persoonlijke gesprekken voeren.
De Tweede Kamer en de Vereniging Nederlandse Gemeenten moeten nog wel met het nieuwe voorstel akkoord gaan.
Zwarte lijst
Naast het plan van staatssecretaris Van Huffelen publiceerde het ministerie van Financiën ook het eerste onderzoeksrapport over de Fraude Signalering Voorziening (FSV). Dit is een zwarte lijst waar signalen van fraude bijgehouden werden en waarop 240.000 mensen geregistreerd stonden.
De onderzoekers bekeken in een steekproef hoe de afdeling Toeslagen ruim 9000 mensen op die lijst behandelden en wat de gevolgen voor hen waren. Ze schatten in dat bijna 90 procent van hen daardoor financieel nadeel heeft opgelopen. Bij sommigen werden tegelijkertijd met een registratie in de FSV de toeslagen stopgezet.
Binnen de kinderopvangtoeslag zijn vaker betalingsregelingen en minnelijke schuldregelingen geweigerd dan bij andere toeslagen, concluderen de onderzoekers verder. Tot nu toe staan zo'n 9700 mensen die zich als gedupeerde in de toeslagenaffaire hebben aangemeld, ook op de FSV-lijst.
De onderzoekers bekijken ook nog hoe de directies Particulieren en MKB met die zwarte lijst zijn omgegaan. Die rapporten worden later verwacht.