Er komt steeds meer kritiek op de plannen voor een stroomkabel dwars door Schiermonnikoog. Een handtekeningenactie tegen de kabel is al 18.000 keer getekend en inwoners hebben posters voor de ramen hangen met de tekst: 'Hier niet graven'.
Die kabel is nodig om de stroom van een nieuw en groot windmolenpark, 67 kilometer ten noorden van het eiland, naar de Eemshaven te transporteren. Het ministerie van Economische Zaken en netbeheerder Tennet willen graag dat de kabel dwars door het oostelijk deel van het eiland wordt gelegd, maar daar is veel protest tegen van natuurorganisaties, de gemeentelijke politiek en werkgroep Horizon Schiermonnikoog.
Ook burgemeester Ineke van Gent is tegen de aanleg van de kabel, zolang andere opties niet goed zijn onderzocht.
Thom Verheul is bewoner van het eiland en actievoerder bij de werkgroep Horizon Schiermonnikoog. Hij is ervan overtuigd dat een route door het eiland grote gevolgen heeft voor het ecologische systeem in het natuurgebied van zandplaat de Balg.
"Het gaat het om zware kabels van 24 centimeter breed, die acht meter diep moeten komen. Daarvoor moet een kanaal gegraven worden van minstens 50 meter breed. Er komen daardoor twee hele zwakke plekken in de zeewering", zegt Verheul tegen Omrop Fryslân.
"De kabels gaan door de duinen van de Balg. Als je dat zand dat er al eeuwen ligt en ons beschermt bij storm weghaalt, dan kun je dat nooit meer op dezelfde manier terugstorten. Het is net als een zandkasteel: als er water tegen aankomt dan stort het in elkaar", vertelt Verheul. "Met een flinke novemberstorm kun je zo een deel van het eiland verliezen."
Ook Natuurmonumenten, de Waddenvereniging, Vogelbescherming Nederland en de Natuur en Milieufederatie Groningen zijn fel tegen de komst van de kabel. Volgens de natuurorganisaties is de schade aan de natuur te groot en niet goed te compenseren met wat voor maatregel dan ook. De werkgroep Lepelaars wijst bijvoorbeeld op het grote belang van de natuur daar voor de vogels.
Alternatieve route
De eilanders en natuurorganisaties hebben liever dat de kabel langs een andere route komt; langs de oostelijke kant van Schier en Rottumeroog. Dit is volgens Tennet niet mogelijk omdat hier al veel kabels liggen, kregen de eilandbewoners eind maart te horen tijdens een informatieavond. "Het blijft de westelijke variant. Ook met een nieuwe minister", zo zei projectleider Olaf Herfst van het ministerie van Economische Zaken.
Tennet wil wel meedenken over het zoveel mogelijk voorkomen van natuurschade en het beperken van hinder en overlast voor eilandbewoners.
Voor burgemeester Ineke van Gent van Schiermonnikoog is het nog geen gelopen race. "Tennet en Den Haag kunnen nog zo hard roepen dat de kabel door het eiland komt, maar het is nog niet definitief. Dat is tegen het regio-advies in en ze zullen het willen vanwege geld en tijd", zegt Van Gent. "Maar er wordt nog veel onderzocht en het laatste woord is er nog niet over gesproken."
Ook voor de toekomst is deze discussie belangrijk, stelt de burgemeester. "Er is ontwikkeling van nog veel meer windmolenparken op zee. Dus doe het dan in een keer goed. Want je kunt niet duurzame energie opwekken, waar ik hartstikke voor ben, en tegelijkertijd grote risico's nemen als het gaat om het Unesco Werelderfgoed Waddenzee en het Nationaal Park Schiermonnikoog. Dus: bezint, eer ge begint."
Van Gent krijgt inmiddels steun van de PvdA in de Tweede Kamer. De partij heeft recent Kamervragen gesteld over de aanleg van de kabel en de ecologische risico's.
Het definitieve besluit over de exacte route voor de stroomkabel wordt eind dit jaar verwacht. Tegen die tijd zal Tennet ook de benodigde vergunningen aanvragen. In 2022 ligt er dan een ontwerpbesluit, waar iedereen op kan inspreken.
Het is de bedoeling dat de stroomkabel in 2027 in gebruik kan worden genomen.