De Duitse actrice Ruth Gassmann is op 85-jarige leeftijd overleden. In de jaren zestig speelde zij in de baanbrekende voorlichtingsfilm Helga, die wereldwijd door miljoenen mensen werd gezien.

Helga was in 1967 ongekend openhartig over seksualiteit. Met animaties, microscoop-opnames en stukjes speelfilm werd alles uitgelegd over het leven van "een jonge vrouw in haar intiemste maanden". Zelfs een bevalling werd onomwonden in beeld gebracht, op een moment dat vaders juist nog uit de kraamkamer geweerd werden.

In een jaar tijd gingen vijf miljoen West-Duitsers naar de bioscoop voor Helga. In de premièreweek was alleen James Bonds You only live twice populairder. Wereldwijd zagen naar schatting veertig miljoen mensen de film op het grote doek. Daarbij kwam het soms voor dat (mannelijke) bezoekers flauwvielen bij de bevallingsscène.

De film, vervaardigd in opdracht van het Duitse ministerie van Volksgezondheid, sloot aan bij de vrije seksuele moraal van die tijd, waar bijvoorbeeld ook de sekswinkels van Beate Uhse in pasten. Een generatie na de Tweede Wereldoorlog werden deze lossere zeden in Duitsland ook gezien als een reactie op de repressie van de nazi's.

"Deze film kon alleen in Europa worden gemaakt", heette het in de Amerikaanse trailer. Daarin werden geen beelden uit de film getoond, "omdat er misschien kinderen in de bioscoopzaal zitten". Ouders werd aangeraden de film zelf eerst te gaan zien voordat ze hun tieners toestemming gaven hem te bezoeken.

Na Helga speelde Gassmann nog in twee andere speelfilms over het seksuele leven van een jonge vrouw, die steeds minder met voorlichting van doen hadden. De voorlichtingsfilm, of Aufklärungsfilme, ontwikkelde zich zo tot een licht-erotisch genre. Gassmann, die 5000 mark voor Helga had gekregen, werd 100.000 mark aangeboden voor een dergelijke film, maar wees dat aanbod af.

Omdat ze vreesde dat ze als actrice altijd aan hetzelfde soort rol vast zou blijven zitten, koos Gassmann voor een carrièreswitch. Ze werkte als regieassistente en zangeres bij het Staatstheater in Saarbrücken. Daarnaast was ze moeder van twee dochters en een zoon.

Bron